Hiri Izaerako lursailen balio gehikuntzaren gaineko zerga 2015

1. Art. Foru araudia

Gipuzkoako Toki Ogasunak arautzen dituen uztailaren 5eko 11/1989 Foru Arauak 3. Sekzioko III. Atalburuan eta zergari buruzko 16/1989 arauak xedatzen duenarekin bat, hiri izaerako lursailen balio gehikuntzaren gaineko zerga arautu eta galdatzen da.


2. art.- Lotespena

Ondasun Higiezinen gaineko Zergaren arabera hiri lur jo beharreko lurrek irabazten duten balioari erantsiko zaio zerga honena, berdin izango dio katastroan edo katastroko zergaren erroldan hiri lurtzat jasota edo jaso gabe egotea.


3. art.- Lotespenik gabe.

Ez du zerga honenik ordaindu beharrik izango:

1. Ondasun Higiezinen gaineko Zergan landa-lur jota dagoen lurrak irabazten duen balioak.

2.- Jarduera atalen batean sartu gabe egonik Elkarteen gaineko Zergaren araudi berezia ezartzen zaien hiri-lurrek ere ez dute zerga honenik ordaindu beharrik izango, baldin eta eskualdatzea eragiketa hauetako baten ondorioz egiten bada: batzea, banatzea, aktibo ekartzea, balore trukatzea eta aktibo nahiz pasibo lagatze globalak egitea. Dena dela, ordaindu egin beharko da 7/1996 Foru Arauak 101. artikuluan edo hura aldatzeko emandako beste arauen arabera burututako lur ekarpenak egiterakoan.

Lur horiek berriz eskualdatuz gero, jo beharko da balioaren gehikuntza agerian jarria den urteen kopurua ez dela eten aipatu arauan aurreikusitako eragiketek eragindako eskualdaketarengatik.

3.- Ezkontideek, eta baita maiatzaren 7ko 2/2003 Legearen arabera eratutako izatezko bikoteek ere, ezkontza edo elkartze baltzuari egindako ondasun eta eskubide ekarpenak, haien alde ondasun eta eskubide horien ordainetan egin eta egiaztatutako esleipenak eta elkarren artean dituzten gauzen ordainetan egindako eskualdaketak.

Zerga honenik ez da ordaindu beharko, halaber, ondasun higiezinen eskualdaketa ezkontideen artean edo maiatzaren 7ko 2/2003 Legearen arabera eratutako izatezko bikoteen artean egin edo seme-alaben alde eskualdatuz gero, betiere eskualdatze hori ezkontza baliorik gabe uztearen, ezkontideak apartatzearen edo bereiztearen ondorio nahiz izatezko bikote izateari uztearen ondorio izanez gero, edozein dela ere ezkontzaren edo izatezko bikotearen araubide ekonomikoa.



4. art.- Sortzapena

Zerga noiz ordaindu:

1.- Lursailaren jabetza eskualdatzean, bai kostu bidezko gisa bai dohainezko gisa, bizien artean edo heriotza dela-eta, eskualdatzen den egunean.

2.- Jabariaren gozamendu mugatzailearen edozein eskubide erreal eratu edo eskualdatzen denean, eraketa edo eskualdaketa gauzatzen den egunean.

Arestian xedatutakoaren eraginetarako, honako hauek hartuko dira eskualdatze-eguntzat:

a) Bizien arteko egintza edo kontratutan agiri publikoaz ematen denekoa eta, agiri pribatuak izatekotan, hauek errolda publikoan jaso edo inskribatzen direnekoa edo duen lanbidea dela bitarte herri-funtzionario bati ematen zaizkion eguna.

b) Heriotzagatiko eskualdaketetan, kausatzailea hil den eguna.

3. Ebazpen irmo baten bidez, epaileak edo administrazioak jotzen edo aitortzen duenean lurraren eskualdaketa ekarri duen egintza edo kontratua nahiz lurra gozatzeko eskubide errealaren eraketa edo eskualdaketa ekarri duena deuseztatu, hutsaldu edo hautsi egin dela, subjektu pasiboak ordaindutako zerga berreskuratzeko eskubidea izango du, beti ere egintza nahiz kontratuak ez badio irabazirik ekarri eta ebazpena irmo geratu zenetik lau urte iragan baino lehen egiten badu erreklamazioa; interesatuek Kode Zibileko 1.295. artikuluak aipatzen dituen elkarrekiko itzulketak egin behar dituztela justifikatzen ez denean, irabazirik badela joko da.”

4. Kontratua efekturik gabe geratuko balitz kontratua egin duten alderdiek elkarrekin hartutako akordioaz, ez da bidezko izango ordaindutako zergaren itzulketa, tributuzko egintza berritzat hartuko delarik. Elkarren arteko akordiotzat adiskidetze egintzan bat etortzea eta demandaren menperatze soila hartuko dira.

5. Bitarteko baldintzarik duten egintza edo kontratuetan kalifikazioa Kode Zibilean bildutako aginduen arabera egingo da. Esekipenezkoa izatekotan, zerga ez da likidatuko agindua bete artean. Baldintza ebazpenezkoa balitz, zerga galdatu baldintza betetakoan egingo da, aurreko ataleko arauaren erara bidezko itzulketa egiteko mugakizunaz.


5. art.- Egitate zergagarria

Hiri-lur batek zerga-aldian irabazi duen balioa izango da zerga-gaia, hau da, hiri-lur horren jabetza edozein titulu erabiliz eskuz aldatu edo jabaria mugatzen duen gauzekiko eskubideren bat eratu edota eskuz aldatu bitartean irabazitakoa. Hartarako, aski izango da hiri-lur jota egotea Ondasun Higiezinen gaineko Zergarako, katastroan edo katastroko zergaren erroldan jasota edo jaso gabe badago ere.


6. art.- Salbuespenak

Zerga honetatik salbuetsita daude balio gehikuntza hauek:

1.- Ekintza hauetako baten ondorioz izaten diren gehikuntzak:

a) Edozein zortasun-eskubide eratzea eta eskualdatzea.

b) Ondasun Higiezinen gaineko Zerga arautzen duen ordenantzaren arabera salbuespena dagokien ondasunak eskualdatzea, Euskadiko Kultur Ondasunari buruzko 7/1990 Legearen baldintzak betetzen dituzten ondasunak izanez gero eta jabeek edo titularrek kontserbazio, hobekuntza edo birgaitze lanak eginez gero higiezin horietan, baldintza hauek betez:

- Ondasun higiezin horiei eusteko, hobetzeko edo birgaitzeko obrak egiteko izan behar den lizentzia obra handiak egiteko izapideak eginda eskuratzea.

- Obrak egindakoan, obrak egin izana erakustea onartzea eskatuko da, obrak egindako urtean bertan eskatu ere, salbuespena onartzeko bidea izan dadin hartara.

- Udalaren zerbitzu teknikoek esango dute egindako obrak ondasuna eusteko, hobetzeko edo birgaintzeko diren eta obra horiek ondasunaren ehuneko zenbat jotzen duten, egiazki egindako obrari begiratuta.

- Eskualdaketa egin eta gero, alkateak erabakiko du salbuespena eman edo ez, aurrez eta nahitaez egin beharreko txosten tekniko horiek begiratuta, eta baita obra egin izana erakusteko egiaztapena onartu edo ez eta obrak eraikinean zenbateko ehunekoa joko lukeen.

Erabaki horretan etorriko da zenbateko ehunekoa salbuetsi ere, betiere obra egin izana eta ondasun higiezinaren eta eskualdatutako eskubideen titularitatea zenbateraino erakutsi den kontuan izanda.

2.- Zerga ordaindu behar dutenak pertsona edo entitate hauek izanez gero:

a) Estatua, Euskal Autonomia Erkidegoa, Gipuzkoako Foru Aldundia eta, orobat, administrazio publiko horietako organismo autonomoak nahiz antzeko izaera duten zuzenbide publikoko entitateak.

b) Zerga ezartzen duen udalerri hau bera, udalerri honen parte diren edo izan daitezkeen gainerako udal entitateak eta lurralde administrazio publiko horietako organismo autonomoak nahiz antzeko izaera duten zuzenbide publikoko entitateak.

c) Ongintzazko edo ongintza-irakaskuntzazko kalifikazioa duten erakundeak.

d) Gizarte Segurantza kudeatzen duten erakundea eta indarrean dauden legeen arabera sortutako giza aurreikuspeneko mutualitateak.

e) Itzul daitezkeen administrazio-emakiden titularrak, emakida horiei loturiko lursailei dagokienean.

f) Gurutze Gorria eta Lurralde Historikoko xedapenez zehazten diren antzeko erakundeak.

g) Nazioarteko Itun edo Hitzarmenetan salbuespena aitortu zaien pertsona edo erakundeak.


7. art.- Hobariak

1.- Lurren eskualdatze edo, jabaria mugatuz, ondasunen gaineko eskubide errealak eratze edo eskualdatzeak heriotzaren ondorioz egitean hobari hauek izango dira:

a) Kuota osoaren %95ekoa senar edo emazteentzat, izatezko bikoteak arautzeko maiatzaren 7ko 2/2003 Legearen arabera eratutako izatezko bikoteetako kideentzat, zuzeneko ondorengoentzat eta adoptatuentzat, eskualdatutako ondasuna edo eskubidea ohiko bizilekua izanez gero, bere eranskin eta guzti, oinordeko horietako baten batentzat.

b) Kuota osoaren %50ekoa senar edo emazteentzat, izatezko bikoteak arautzeko maiatzaren 7ko 2/2003 Legearen arabera eratutako izatezko bikoteetako kideentzat, zuzeneko ondorengoentzat eta adoptatuentzat, eskualdatutako ondasuna edo eskubidea etxebizitza izanez gero.

c) Kuota osoaren %10ekoa senar edo emazteentzat, izatezko bikoteak arautzeko maiatzaren 7ko 2/2003 Legearen arabera eratutako izatezko bikoteetako kideentzat, zuzeneko ondorengoentzat eta adoptatuentzat, eskualdatutako ondasun edo eskubideari aurreko hobari horiek aplikatzeko modurik ez badago, eta gainerako oinordekoentzat, aurreko ahaideentzat edo adopzio-hartzaileentzat eskualdatutako edozein ondasun edo eskubide dela ere.

2.- Hobari hau eskatu beharrekoa da; eta lortu ahal izateko borondatez ordaintzeko epea amaitu aurretik eskatu beharko da.


8. art.- Subjektu pasiboa: zergaduna

Hauek izango dira zergadun izaerako subjektu pasiboak:

1.- Lurrak eskualdatzekoan edota jabaria mugatzen duten gauzekiko eskubideak eratzekoan, irabazizkoak izanez gero, lurra edo gauzekiko eskubidea jasotzen duen pertsona fisikoa, juridikoa, banatu gabeko herentzia, jabetza komunitatea nahiz beste edozein erakunde, izaera juridikorik izan ez arren unitate ekonomiko bat edo ondare banandu bat eratzen duena baldin bada.

2.- Lurrak eskualdatzekoan edota jabaria mugatzen duten gauzekiko eskubideak eratzekoan, kostu-bidezkoak izanez gero, lurra edo gauzekiko eskubidea ematen duen pertsona fisikoa, juridikoa, banatu gabeko herentzia, jabetza komunitatea nahiz beste edozein erakunde, izaera juridikorik ezan ez arren unitate ekonomiko bat edo ondare banandu bat eratzen duena baldin bada.


9.- art. Subjektu pasiboa: ordezkoa.

1.- Aurreko artikuluko 2. puntuan aipatutako kasuetan, zergadunaren ordezko gisa zergaren subjektu pasibotzat hartuko da eskubide erreala eratu edo eskualdatu zaion lurra erosi duen pertsona fisikoa nahiz juridikoa, edo nortasun juridikoa izan gabe unitate ekonomikoa edo ondare bereizia eratzen duten gainerako erakundeak, baldin zergaduna bizilekua Espainian ez duen pertsona fisikoa bada, edota ordezkaria izendatzeko betebeharrik ez duen (edo, betebehar hori izanik, zerga honengatik bere ordezkatuaren zerga zorra ordaintzeko betebeharraren erantzukizun solidariorik gabeko ordezkaria duen) eta egoitza Espainian ez duen erakundea bada.


2.- Ohiko etxebizitzaren hipoteka betearaztearen ondorioz lurrak eskualdatuz gero, zergadunaren ordezko subjektu pasibotzat joko da lurra erosten duen pertsona fisiko nahiz juridikoa, edo Zergen Foru Arau Orokorreko 35. artikuluko 3. idatz zatian aipatutako erakundea.

Aurreko paragrafoan zehaztutako kasuetan, ordezkoak ezingo dio zergadunari eskatu ordaindutako zerga kuotaren zenbatekoa.

Idatz zati honetan xedatutako ondorioetarako, ohiko etxebizitzatzat joko da 10/2006 Foru Arauko (2006ko abenduaren 29koa, Gipuzkoako Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergarena) 90. artikuluko 8. idatz zatian halakotzat definitutakoa.

3.- 6/2012 Errege Lege Dekretuko (2012ko martxoaren 9koa, baliabiderik gabeko hipoteka-zordunak babesteko presako neurriena) 2. artikuluaren aplikazio eremuaren barruan dauden zordunek egindako eskualdaketetan, arau horretako eranskineko 3. idatz zatian xedatutako beren etxebizitza hipotekaren ordainean ematea dela eta, zergadunaren ordezko subjektu pasibotzat joko da ondasun higiezina erosten duen erakundea. Ordezkoak ezingo dio zergadunari galdatu ordaindutako zerga betebeharren zenbatekoa


10. art.- Oinarri zergagarria

1.- Zerga honen oinarri zergagarria sortzapenaren unean agerian jarritako eta hogei urteko gehienezko aldian jasandako hiri-izaerako lursailen balio gehikuntza errealak osaturikoa izango da.

2.- Zerga honen oinarria zehazteko orduan, lurrak zergaren sortzapenean zuen balioa eta zergarena aplikatzeko arauetan dagokion ehunekoa hartuko dira kontuan.


11. art.- Balioa zehazteko arauak

Lurrak zergaren sortzapenean zer balio duen arau hauen arabera zehaztuko da:

1.- Lurrak eskualdatuz gero, Ondasun Higiezinen gaineko Zergaren arabera sortzapenean duten balioa izango da.

2.- Jabariaren mugatzaile diren gozamendu-eskubide errealak eratu eta eskualdatzean, Eranskinean bildutako urteko portzentajeen koadroa ordenantzan definitutako balioaren zatiaren gainean ezarriko da, honek aipatu eskubideen balioa adierazten baitu bestearekiko, Ondarearen Eskualdaketa eta Egintza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zergaren eraginetarako finkatutako arauak ezarrita kalkulatzen delarik.

3.- Eraikin edo lur batean solairu bat edo gehiago eraikitzeko eskubidea eratzen edo eskualdatzen denean, edo zorupean eraikitzeko eskubidea, azalaren gaineko ondasun-eskubiderik ez eduki arren, eranskinean adierazi dena alegia, ordenantzan zehaztu den balio zehaztuaren atalean aplikatuko da, eta balioari eskualdaketa-eskrituran finkaturiko proportzionaltasun-modulua aplikaturik sortzen den balioari edo, horren ezean, hegalean edo zorupean eraikiko den azalera edo bolumenaren eta guztirako azalera edo bolumenaren arteko proportzioa aplikaturik sortzen denari.

4.- Derrigorrezko desjabetzea izanez gero, urte-portzentajeak, eranskinean ageri direnak, lurraren balioari dagokion balioespen-zatiari aplikatuko zaio, salbu eta delako lur horri esleitu zaion katastroko balioa baxuagoa balitz, horrelako kasuetan azken horrek izango duelako lehentasuna, eta ez balioespen-zatiak.


12. art.- Ehunekoa zehazteko arauak

Lurraren balioari ehuneko bat erantsiko zaio, urtean urtekoa izango dena eta Eranskinean zehaztuko dena. Ehuneko hori arau hauen arabera aplikatuko da:

1.- Zerga honena erantsi behar zaion eragiketa bakoitzaren balio-gehikuntza, gehikuntza hori agerian jarritako urte kopurua biltzen duen aldirako ezarritako urteko portzentajearen arabera zehaztuko da.

2.- Sortzapenaren unean lursailaren balioari ezarri beharreko portzentaia kalkulatzeko, kasu jakin bakoitzari ezargarri zaion urteko portzentaia balio-gehikuntza agerian jarri den urte-kopuruaz biderkatu beharko da.

3.- Eragiketa jakin bakoitzari ezargarri zaion portzentaia lehen araua erabilirik mugatu eta aipatu urteko portzentaia hori zein urte-kopuruz biderkatu behar den mugatzeko, bigarren arauaren arabera, balio-gehikuntza agerian jartzen duen aldiaren osagaia diren urte beteak hartuko dira soilik, eragin horietarako aipatu aldiaren zatikiak kontuan hartu ezin baitira.


13. art.- Karga tasak.

Balio gehikuntzaren aldi bakoitzak izango dituen karga tasak eranskinean araututakoak dira.


14. art.- Kuota osoa eta kuota likidoa.

1.- Kuota osoa: zerga oinarriari eranskinean adierazitako tasa aplikatuta ateratzen dena.

2.- Kuota likidoa: kuota osoari ordenantza honetan adierazitako hobariak aplikatuta ateratzen dena.


15. art.- Auto-kitapenaren bidezko kudeaketa

1.- Zerga hau izapidetzeko, subjektu pasiboak berak autokitapena egiteko sistema erabiliko da, ondorioz, Ordenantza honetan xedatutako epeetan hartatik ondorioztatzen den kuota sartu beharko delarik.

2.- Subjektu pasiboak aitorpena-kitapena Udalak onarturiko inprimaki normalizatuan aurkeztu beharko dute.

16. art.- Aitorpena-kitapena aurkeztea

1. Aitorpena-kitapena subjektu pasiboak berak sinatuko ditu, zuzenean nahiz Gestoria edo Notaria bidez aurkeztu ahal izango dituelarik.

2. Salbuespen eta hobarietarako eskubidea egiaztatzen duten agiriekin batera, zerga ordaindu beharra sortarazten duen agiri publikoaren zein egintza judizial, administratibo edo pribatuaren fotokopia aurkeztu beharko da.

3. Aitorpen-likidazioen emaitza den kuota sartzeko, ondoko epe hauek erabilirik egin beharko da:

a) "Intervivos" izeneko eskualdaketetan, gauzazko eskubideak eraikitzean eta dohaintzetan, sortzapenaz geroztiko hogeitamar lanegunen barruan.

b) "Mortis causa" eskualdaketetan sei hilabeteko epean, eragilearen heriotza-egunetik aurrera. Subjektu pasiboak sei hilabeteon barruan hala eskatuz gero, urtebetera arte luzatu ahal izango da.

Autolikidaziorako eta sarrera egiteko luzapena lortuz gero, hura egiten den egunera arteko berandutza-interesa ordaindu beharko da.


17. art.- Aitorpenaren edukia

1. Aitorena-kitapena beti ere subjektu pasibo bakoitzak eskuratu eta udalerri honetan dituen ondasun higiezin guztiengatik edota horien gainean eratutako eskubide guztiengatik egin behar dira, kausadun guztiak sartuko direlarik.

2. Subjektu pasiboak Udalari aitorpena-kitapenaren egikaritza teknikoa eskatu ahal izango dio. Horretarako, Udalak xede horrekin prestatu eta Udalean bertan eskura daitekeen eredu onartua behar bezala beteta aurkeztuko du Udalerriko edozein Gestoria edo Notariatan.


18. art.- Udalak auto-kitapena egiaztatzea.

1. Autolikidazioak ordenantza honetako arauak zuzen erabilita egin direla egiaztatuko du Udalak.

2. Udalak autolikidazioa ez-konformetzat joko balu, behin-behineko likidazio bat egingo du, gaizki ezarritako datuak zuzenduko dituelarik.


19. art.- Behin-behingo balioak kitatzea.

1.- Balorazio txostena onartu eta gero onartutako planeamendu aldaketak jasotzen ez dituzten balorazio txostenen araberako balioa duten lursailak eskuz aldatzeko orduan libre da balio horren arabera kitatzea zerga hau, nahiz eta kitapen hori behin-behingoa izango den.

2.- Behin betiko kitapena egiteko orduan, ordea, lurren balorazioa egiteko prozeduren arabera lur horiek zergaren sortzapena egiteko garaian duten balioa hartuko da kontuan.

3.- Baldin eta lursailak, nahiz eta hiri lur izan, katastroko balioa zehaztu gabe badu zergaren sortzapen unean, Udalak libre du katastroko balioa zehaztutakoan kitatzea zerga hau, baina sortzapen unea abiapuntu hartuta, edozein moduz ere.


20. art.- Errekerimenduak

Udalak interesatuei errekerimendu hauek egin ahal izango dizkie:

1.- Falta diren dokumentuak aurkez ditzaten. Udalak interesatuei zergaren likidazioa burutzeko beharrezkotzat jotako beste dokumentu batzuk galdatu ahal izango dizkie, eta haiek hogeita hamar eguneko epean, interesatuaren eskaeraz beste hamabost egunez luza daitezkeenak, aurkeztu behar izango dituzte. Aipatu epearen barruan errekerimendu horri erantzuten ez dionak zergazko arau hauste eta zehapenak jasan beharko ditu, agiri horiek aitorpena egiaztatzeko beharrezkoak baldin badira behintzat.

2.- Aitorpena egin dezaten. Aipaturiko epeen barruan aitortu ez diren egitate zergagarriak burutu izanaren berri baldin badu Udalak, horien aitorpena egiteko eskatuko die Udalak, egindako zergazko arau hausteak eta, hala balegokio, zehapenak gora-behera.

Udalak aurreko atalean aurreikusitako errekerimenduak igorri ondoren, interesatuek aitorpena aurkeztuko ez balute, bere esku dituen datuez ofiziozko espedienteari ekingo dio, bidezko likidazioak egin eta sarrera egiteko epeak eta erabil daitezkeen errekurtsoak adieraziko dizkiolarik, egindako zergazko hausteen eta horien ondoriozko zehapenen kalterik gabe.


21. art.- Subjektu pasibo ez diren pertsonen betebehar formalak.

Aurreko artikuluetan xedatutakoa gora-behera, ondoren aipatuko direnak ere zerga gaia edo egitatea jakinarazi behar diote Udalari, subjektu pasiboei ezarritako epeetan beretan:

1.- Irabazizko eskualdaketak egitekoan, bizien arteko negozio juridikoan sortuz gero, emaileak edo eskubide erreala eratu edo eskualdatzen duen pertsonak.

2.- Kostu bidezko eskualdaketak egitekoan, hartzaileak edo eskubide erreala eratu edo eskualdatzearen onura duen pertsonak.


22. art.- Notarioen lankidetza

1.- Notarioak Udalari haiek baimendutako agiri guztien zerrenda edo horien indize biltzailea igortzera behartuta egongo dira berezko hiruhileko bakoitzeko lehen hamabostaldiaren barruan, agiriek udalerrian egin eta zerga honen eremukoak diren egitate, egintza edo negozioak biltzen badituzte, azken borondatezko egintzak salbuetsirik.

2.- Epe beraren barruan, halaber, sinadurak ezagutu edo legeztatzeko aurkeztu zaizkien egitate, egintza edo negozio juridiko berak biltzen dituzten agiri pribatuen zerrenda igortzera ere behartuta egongo dira. Artikulu honetan aurreikusitakoa Gipuzkoako Zergen Foru Arau Orokorrean ezarritako lankidetza-betebehar orokorraren kalterik gabe.


Azken xedapena

Ordenantza hau Gipuzkoako Aldizkari Ofizialean argitaratzen den biharamunetik aurrera jarriko da indarrean eta, indargabetzeko edo aldatzeko erabakirik hartzen ez den bitartean, indarrean jarraituko du.


EGINBIDEA: Honen bidez aditzera ematen da Hiri Izaerako Lursailen Balio Gehikuntzaren gaineko Zerga arautzen duen Ordenantza 2012ko urriaren 24an egindako Udalbatzarrean behin-betiko onartu zela. Ezarritako aldaketak. 245. GAOn 2012ko abenduaren 26an argitaratu ziren.
Bere eranskina 2014ko urriaren 16an egindako Udalbatzarrean behin-betiko onartu zen, eta ezarritako aldaketak 240. GAO 2014ko abenduaren 17an argitaratu ziren.